پس از گذشت سه دهه از بحث کیفیت نان در کشورمان و اعمال سیاستها و تصمیمات مختلف در این حوزه، همچنان شاهد نارضایتی کشاورز، صنعتگر، نانوا و مصرف کننده از کیفیت نان هستیم.
کارخانه های آرد خواهان گندم با کیفیت که دارای پارامترها و ویژگیهای پخت باشد، هستند که با مدیریت صحیح، حمل همزمان و تخلیه گندم های با کیفیت بالا و ضعیف تر به طور یکسان صورت پذیرد. این واحدها در تلاشند تا با اختلاط مناسب گندمها گامی برای تولید آرد مطلوب بردارند. در چرخه گندم، آرد و نان، در دو سوی انتهایی زنجیره، یعنی گندم و نان استاندارد مشخصی تعریف نشده، حال آنکه کارخانجات آرد باید با کیمیاگری آرد استاندارد تولید نمایند!
مطلب فوق، مقدمه گفتگوی مهندس ملک حسین آقاطاهر، مدیرعامل شرکت آرد ستاره کردان با خبرنگار نگاشته بود. وی بحث کیفیت گندم را مسئله پر چالش این روزهای تولید آرد دانست و گفت: در اقلیم متفاوت ایران، ارقام متعددی از گندم کشت می شود که تنوع زیاد این محصول از ضعیف و بی کیفیت تا قوی را شامل می گردد. از نظر کارخانجات چنانچه سیستم توزیع دولتی بصورت یکسان و همگون از گندم های مختلف در یک زمان انجام پذیرد؛ کارخانجات قادر خواهند بود اختلاط مناسب داشته باشند. در حالی که کارخانجات آرد با صرف سرمایه گذاری بالا و نصب برترین تکنولوژی روز دنیا و نیروهای متخصص، اکنون ناچارند با مشکلات زیادی همچون افت و ناخالصی بالای گندم، قیمت و خرید دستوری گندم و مدیریت نا موفق حمل و توزیع، دست و پنجه نرم کنند. وی بر رعایت استاندارد های مدون و ملاحظه خواص و ویژگیهای رئولوژیکی جهت تولید انواع نان یا سایر فرآورده های آردی تاکید کرد.
خودکفایی گندم یا واردات، کدامیک؟
مدیرعامل آرد ستاره کردان خودکفایی تولید گندم با کیفیت توسط کشاورز ایرانی را افتخار هر ایرانی عنوان کرد و افزود: چنانچه کشاورزان ما در شمال، جنوب، شرق و غرب از حمایتهای دولت در زمینه تأمین نهاده ها، اصلاح بذر، ترویج و آموزش، تهیه سموم، مکانیزاسیون و بهره برداری صحیح انرژی از جمله مدیریت منابع آب برخوردار باشند و از طرفی سیاستهای ناموفق خرید تضمینی گندم که عملاً انگیزه رقابت و تولید باکیفیت و بهره وری را از بین می برد، متوقف گردد؛ قطعا شاهد افزایش میزان عملکرد محصول در هر هکتار و به تبع آن تولید گندم با کیفیت با قیمت مناسب خواهیم بود.
این فعال آردساز در بیان مقایسه ای برای میانگین تولید گندم گفت: در حال حاضر بازده تولید گندم در ایرلند بطور میانگین ۹/۵ تن در هکتار می باشد در حالی که متوسط برداشت گندم مزارع ایران ۲ الی ۳ تن در هکتار است. از سوی دیگر قیمت جهانی هر تن گندم با احتساب نرخ آزاد روز (هر دلار ۴۱۴۰ تومان) معادل ۷۵۰ تا ۸۳۰ تومان می باشد. نرخ خرید تضمینی گندم از کشاورز ایرانی ۱۳۶۰ تومان است، یعنی دولت برای خرید گندم متوسط و ضعیف فعلی داخلی، دو برابر نرخ جهانی هزینه می کند. بنابراین با توجه به شرایط موجود با ورود گندم های خارجی به میزان ۳۰% ، می توان کمک بزرگی به یکنواختی و کیفیت آرد کارخانه های آرد کرد و منابع آبی زیرزمینی را صرف محصولات با ارزش افزوده بالاتری نمود و گندم مذکور را با هزینه هرکیلوگرم ۹۵۰ تومان تحویل کارخانجات داد.
سرمایه گذاری در بخش آموزش جایگزین مناسبی برای یارانه نان
مهندس آقا طاهر در خاتمه به حلقه پایانی تولید نان یعنی نانوا پرداخت و یادآور شد: در حلقه نهایی چرخه تولید نان، نانوا نیازمند آرد باکیفیت برای پخت نان مطلوب است. برای پخت نان مطبوع، مدیریت زمان تخمیر برای خمیر گیری مناسب و ملاحظه زنده بودن خمیر تا هنگام پخت و ورود به تنور فاکتور مهم و اساسی می باشد. باید در کنار تأمین ماشین آلات استاندارد پخت نان با حمایت دولت، به خبازان و کارگران نانوایی ها آموزش های لازم نیز داده شود و به عقیده من، دولت می تواند به جای پرداخت یارانه نان، با سرمایه گذای در بخش آموزش، در راستای ساماندهی کیفیت این چرخه اقدام نماید.
مدیرعامل آرد ستاره با بیان اینکه وجود پتانسیل عظیم کشاورزی، صنعت و نیروی انسانی موجود در کشور، مردم ایران را مستحق برخورداری از نان خوب و با کیفیت می کند،خاطر نشان کرد: این مهم تنها با رعایت اصل ۴۴ قانون اساسی در واگذاری امور مردم به خود مردم و حذف دخالتهای دستوری و دولتی و واسطه گران و حمایت و اعتماد به بخش خصوصی میسر خواهد بود.
سلام و احترامات تقدیم تمام کار کنان آرد ستاره، به خودم افتخار میکنم که مدتی را در خدمت مردم عزیز ایران بحیث کاری گر ساده در شرکت آرد ستاره ایفای وظیفه نمودم ، سپاس از تمام کار کنان و مهندسین آرد ستاره و سپاس فراوان از مدیر عامل شرکت آرد ستاره آقای طاهری که بنده را شایسته خدمت به ملت ایران از طریق شرکت آرد ستاره دانستند، سربلند باد.